Wat betekent VO₂ per kilogram lichaamsgewicht?

Stel je voor dat je wil weten hoe fit je bent – niet alleen in hoe snel je kunt rennen, maar hoe efficiënt je lichaam eigenlijk werkt tijdens inspanning. Daar komt VO₂ om de hoek kijken. Het is een maat voor hoe goed jouw lichaam zuurstof gebruikt tijdens fysieke activiteit. De volledige term is VO₂ max/peak, oftewel: het maximale volume zuurstof dat je lichaam kan opnemen per minuut.

Maar we gaan het hier specifiek hebben over VO₂ per kilogram lichaamsgewicht – en dat zegt nog meer over jouw conditie dan een simpel totaalgetal.

De betekenis van VO₂ per kilogram

VO₂ per kilogram lichaamsgewicht wordt meestal uitgedrukt in milliliter zuurstof per kilogram lichaamsgewicht per minuut (ml/kg/min). Dit getal vertelt ons hoeveel zuurstof jouw lichaam per kilo lichaamsgewicht per minuut kan opnemen wanneer je je maximaal inspant.

Waarom per kilogram? Omdat iemand van 90 kg vanzelfsprekend meer zuurstof gebruikt dan iemand van 60 kg, puur omdat die persoon groter is. Maar dat betekent niet automatisch dat hij fitter is. Door het zuurstofverbruik te delen door het lichaamsgewicht, krijg je een eerlijkere maat: je vergelijkt zo hoe efficiënt iemands lichaam werkt, ongeacht grootte of gewicht.

Een voorbeeld om het tastbaar te maken

Stel:

• Persoon A heeft een VO₂ van 3,5 liter per minuut en weegt 70 kg.
  → 3.500 ml / 70 = 50 ml/kg/min
• Persoon B heeft een VO₂ van 4,2 liter per minuut en weegt 100 kg.
  → 4.200 ml / 100 = 42 ml/kg/min

Hoewel Persoon B in totaal meer zuurstof gebruikt, is Persoon A fitter per kilogram lichaamsgewicht. Persoon A kan dus relatief meer prestaties leveren met zijn of haar lichaam – zijn lichaam is efficiënter.

Let op: leeftijd speelt ook een rol. Naarmate je ouder wordt, daalt je VO₂-waarde langzaam. Maar regelmatige beweging kan dit flink vertragen.

Wat kun je ermee?

• Als motivatie: Door je VO₂ per kilogram bij te houden, kun je zien of je conditie verbetert. Zeker als je sport of traint met een doel, is het een mooie indicator.
• Bij afvallen: Als je gewicht verliest maar je VO₂ (absoluut) gelijk blijft, stijgt je VO₂ per kilogram – je wordt dus efficiënter!
• Voor gezondheidsdoelen: Een hogere VO₂-waarde wordt gelinkt aan een lager risico op hartziekten, diabetes en andere chronische aandoeningen.

Conclusie

VO₂ per kilogram lichaamsgewicht is als een "conditie-score" die rekening houdt met hoe zwaar je bent. Het vertelt je hoe efficiënt jouw lichaam is in het gebruiken van zuurstof, wat een cruciaal onderdeel is van uithoudingsvermogen en algemene gezondheid. Je hoeft geen topsporter te zijn om je VO₂ te verbeteren – wandelen, fietsen, zwemmen of gewoon vaker de trap nemen helpen al.

Door je VO₂ te kennen en te begrijpen, krijg je een krachtig hulpmiddel om je conditie te volgen en te verbeteren.

Met de vragenlijst heb je wel een grove schatting, wil je exacter weten hoe wat je VO₂ max/peak is, dan raden we je aan een inspanningstest te doen met ademgasanalyse, meer informatie hierover vind u op (uitgebreid sportmedisch onderzoek (USMO)): Sportmedische onderzoeken en verplichte keuringen - Sportgeneeskunde

Wie vult de FitMáx vragenlijst in? Een interessante vraag! Om hier inzicht in te krijgen, hebben we gekeken naar de leeftijdsverdeling van de bezoekers die de vragenlijst online hebben ingevuld.

Het staafdiagram hiernaast geeft een overzicht van deze verdeling. Zoals te zien is, wordt de vragenlijst door mensen van uiteenlopende leeftijden ingevuld. Dit toont aan dat interesse in cardiorespiratoire fitheid breed leeft en relevant is voor verschillende leeftijdsgroepen.

Of u nu jong bent en nieuwsgierig naar uw fitheid, of al wat ouder en bewust bezig met uw gezondheid—de FitMáx vragenlijst biedt een toegankelijke manier om inzicht te krijgen in uw cardiorespiratoire fitheid.

BMI (Body Mass Index) is een veelgebruikte methode om een indicatie te krijgen van iemands lichaamsgewicht in verhouding tot de lengte. De formule is eenvoudig: gewicht (in kg) gedeeld door lengte² (in meters). Dit levert een getal op waarmee een persoon grofweg kan worden ingedeeld in categorieën zoals ondergewicht, normaal gewicht, overgewicht of obesitas.

Beperkingen en nadelen van BMI: Hoewel BMI handig is als algemene richtlijn, heeft het belangrijke beperkingen:

• Geen onderscheid tussen spier en vet – BMI kijkt alleen naar gewicht en lengte en houdt geen rekening met lichaamssamenstelling. Een extreem gespierd persoon kan volgens de BMI-classificatie "overgewicht" hebben, terwijl die eigenlijk een laag vetpercentage en een uitstekende gezondheid heeft.
• Niet geschikt voor zwangere vrouwen – Tijdens een zwangerschap verandert het lichaamsgewicht aanzienlijk door de baby, vruchtwater en andere fysiologische veranderingen. BMI is in deze situatie niet accuraat of relevant.
• Geen rekening met leeftijd en geslacht – Mensen met eenzelfde BMI kunnen sterk variëren in gezondheid en lichaamsbouw, afhankelijk van leeftijd en geslacht.
• Niet indicatief voor gezondheid – Hoewel een hoog of laag BMI soms kan wijzen op gezondheidsproblemen, is het geen directe maatstaf voor bijvoorbeeld spierkracht, cardiovasculaire gezondheid of metabolisme.

Kortom, BMI is een handig hulpmiddel voor een globale inschatting, maar moet altijd in combinatie met andere factoren worden geïnterpreteerd. Voor een nauwkeuriger beeld van gezondheid en lichaamscompositie kan een arts, diëtist of sportcoach aanvullende metingen en inzichten bieden.

Naast de leeftijdsverdeling van onze deelnemers, hebben we ook gekeken naar waar de FitMáx vragenlijst wordt ingevuld. Dit geeft een interessant beeld van de geografische spreiding van mensen die hun cardiorespiratoire fitheid willen inschatten.

Het diagram hiernaast toont de verdeling van deelnemers op basis van locatie.